Het jaar van de Wulp

Van: Sam van der Meij
zondag: 1 dec. 2019
Vrijdag 29 november jl. hebben we een met feiten doorspekte lezing over de Wulp aangehoord. De lezing werd gegeven door Sovonmedewerker (coördinator vogeltellingen) en Wulponderzoeker Romke Kleefstra, geboren en getogen Fries. Hij doet onderzoek naar de redenen voor het Raadsel van de Wulp; forse afname en verplaatsing van de broedgebieden. In de belangrijkste landen Groot Brittanië, Ierland en Nederland zijn de broedgebieden de laatste 20 á 25 jaar met de helft afgenomen. Slechts een klein percentage kent succesvol grootgebrachte jongen. Niet voor niets was de titel van de lezing: “Laat het Wulpengejodel geen Zwanenzang worden.”
 Enkele feiten: In Ierland is de Wulp nagenoeg geheel verdwenen; In Engeland zijn in de traditionele broedgebieden de Wulpen sterk afgenomen; en in Nederland zijn de duinen, waar tot zo’n 30 jaar geleden de meeste Wulpen broedden, in het voorjaar geheel Wulpenloos.
In nog enkele gebieden in Nederland worden redelijke aantallen broedsels gevonden: Op de Waddeneilanden, onder Zwolle, in de Achterhoek, en in het Brabants/Vlaams grensgebied onder Tilburg. Waar de Wulpen voorheen broedden, met name in natuurgebieden, verdwijnen ze om zich op weidse akkers en graslanden te vestigen, waar het uitzicht op eventuele bedreigingen niet gehinderd wordt door hogere begroeiing. Maar door het intensieve beheer aldaar komen er bijna geen jongen groot. De predatie bestaat voornamelijk door rovende zoogdieren. De opkomst van de steenmarter heeft hier veel aan bijgedragen. Onderstaand een kaart uit 2013-2015 waarbij vanaf 1998-2000 de toe- en afname af te lezen is. Al met al is de ontwikkeling van de wilde vogelstand in het algemeen bij ons, maar ook in heel Europa en misschien wereldwijd, zorgelijk.
Romke Kleefstra toonde o.a. een foto van een jong Wulpje. Een toehoorder vertelde dat hij rond 1975 broedvogels telde in de duinen bij Katwijk. Hij werd soms de hele zoektijd lang achtervolgd door alarmerende Wulpen, die daar zeer algemeen waren. Maar hij had nog nooit één jong Wulpje gezien!